به گزارش مشرق، ايبنا به نقل از الجزيره نوشت: نويسنده اين کتاب، دکتر زبيده عطا، استاد تاريخ در دانشگاه "حلوان" مصر و کارشناس مسائل تاريخي يهود و صهيونيسم است که در اين کتاب مستند، ريشه‌ها و ابعاد مشکلاتي را که با ظهور طرح صهيونيسم آغاز شده و اقدام اين رژيم براي يافتن راه حلي براي جبران کمبود آب و همچنين نقشي را که در قاره سياه ايفا مي‌کند و بحران‌هاي ناشي از منابع آب که منطقه در حال حاضر با آن دست به گريبان است، بررسي مي‌کند.اسرائيل و آفريقا
اين کتاب به سه فصل تقسيم مي‌شود. فصل نخست با عنوان "اسرائيل و آفريقا" به بررسي نقش مصر در قاره آفريقا از دوران رياست جمهوري جمال عبدالناصر مي‌پردازد. دوره رياست ناصر دربرگيرنده تأثير آشکاري در حمايت و پشتيباني از جنبش‌هاي آزاديخواهي در مناطق مختلف قاره آفريقا بود که حتي منجر به اقدام بسياري از دولت‌هاي آفريقايي به قطع روابط ديپلماتيک با رژيم صهيونيستي پس از جنگ اکتبر 1973 شد.
با وجود اين موضوع، حکومت مصر تلاشي براي استفاده از اين موقعيت در راستاي تحکيم همکاري‌ها بين خود و دولت‌هاي آفريقايي به طور عام و دولت‌هاي حوزه رود نيل به طور خاص انجام نداد و اين باعث موفقيت اسرائيل در از سرگيري تدريجي روابط خود با دولت‌هاي آفريقايي بويژه بعد از امضاي معاهده کمپ ديويد در سال 1979 شد.
به عنوان مثال صاحبنظران در مقايسه نفوذ مصر و اسراييل در کشورهاي حوزه رود نيل به اين امر استناد مي‌کنند که حجم سرمايه‌گذاري‌هاي اسراييل در اتيوپي (که يکي از دولت‌هاي اصلي و تأثيرگذار در حوزه رود نيل است) از صد ميليون دلار تجاوز نمي‌کند که اين رقم اندکي درقبال سرمايه‌گذاري‌هاي مصر در آن کشور است. اما ديدگاه ديگر در اين زمينه به رابطه بين جريان سرمايه‌گذاري و حجم تأثير سياسي اشاره‌اي نمي‌کند. به عنوان مثال بسياري از کارشناسان مسائل سياسي آب در مصر و سودان معتقدند که اسراييل رؤياها و طرح‌هاي بزرگي را درباره آبهاي نيل دنبال مي‌کند. اين صاحبنظران مي‌گويند اسرائيل از بحران آب به عنوان اهرم فشاري بر مصر براي تحقق خواسته‌هاي خود در مساله کشمکش اعراب و اسرائيل استفاده مي‌کند.
نيل و سينا
فصل دوم رؤياها وطمع‌هاي زژيم صهيونيستي را در شبه جزيره سينا و امکان رساندن آب به مناطق اشغال شده توسط اين رژيم از طريق سينا بررسي مي‌کند. نويسنده در اين فصل به بخش‌هاي مختلفي از کتاب رئيس جمهور اسراييل "شيمون پرز" با عنوان "خاورميانه جديد" اشاره و در آن جا به تلاش مسؤولان اسراييلي در عملياتي ساختن طرحي براي رساندن آبهاي نيل به اسرائيل از طريق کانال‌هاي آبي مصر تأکيد مي‌کند. البته اين طرح، طرحي است که صهيونيسم جهاني از دوره هرتزل دنبال مي‌کرده و گوياي علت توجه اسراييل به شبه جزيره سيناست و اسرائيل به آن به عنوان دريچه‌اي براي حل بحران آب در سرزمين‌هاي اشغالي مي‌نگرد.
فصل سوم هم که بيشترين حجم کتاب را به خود اختصاص داده و مهم‌ترين فصل آن به حساب مي‌آيد به ابعاد تفصيلي رابطه اسراييل با دولت‌هاي حوزه رود نيل و دولت‌هاي غربي که حامي آن در اين عرصه‌اند مي‌پردازد.
سودان
نويسنده در اين قسمت از کتاب وضعيت دولت‌هاي حوزه رود نيل و روابط آن‌ها با اسراييل را با تأکيد بر آن که رژيم صهيونيستي نقش مهمي در تلاش براي تقسيم سودان و تبديل آن به چند رژيم ايفا مي‌کند، توضيح مي‌دهد. وي در اين زمينه به کتاب کارگزار سابق موساد "موشه فرجي" با عنوان "اسراييل و حرکت آزاديبخش جنوب سودان" اشاره مي‌کند که در آن بر استراتژي اسراييل مبني بر تقويت جنبش‌هاي قومي مخالف حکومت در شمال بعد از ناکامي‌اش در ارتباط با رهبران سودان تأکيد دارد. اين کارگزار موساد اشاره مي‌کند که برخي افراد اين سازمان در سقوط چند شهر در جنوب سودان که در سال 1990 توسط آشوب‌گران صورت گرفت، دست داشتند.
اتيوپي
اتيوپي از مهم‌ترين دولت‌ها براي مصر است زيرا 85 درصد از آبهاي نيل از اين کشور (به سمت سودان) و سپس مصر جاري مي‌شود و11 رود از آن سرچشمه مي‌گيرند که در مرزهاي آن با سومالي و سودان جاري است و نيل آبي از مهم‌ترين آن‌ها به شمار مي‌رود.
اتيوپي اهميت استراتژيکي براي مصر، سودان، کنيا و حتي يمن و عربستان (و همچنين اسرائيل) دارد. مسائل امنيتي توجيه مناسبي براي موساد و ارتش اسراييل براي نفوذ در داخل کشورهاي آفريقايي بوده است و به رغم آن‌که اتيوپي هيچ بندري در ساحل درياي سرخ ندارد ولي پايگاهي حياتي براي اسراييل در مناطق جنوب درياي سرخ محسوب مي‌شود. اين کشور از مواد معدني سرشار است که مورد استفاده صنعت نظامي اسراييل قرار مي‌گيرد.
به علاوه، اتيوپي طرح‌هاي مشترکي با اسراييل براي ساخت سد دارد که از آن جمله 33 طرح در زمينه آبياري و توليد برق از طريق آبهاي "نيل آبي" است.
کنيا
کنيا يکي از دولت‌هاي نامزدهاي منتخب براي برپايي وطن ملي يهوديان در اوايل قرن بيستم بود، که بلافاصله پس از آن سي خانواده يهودي در نايروبي ساکن شدند. در آن زمان هم حکومت بريتانيا مساحت چشمگيري از زمين‌هاي کشاورزي را در اختيار آنان گذاشت. بنابراين اسراييل توجه بسيار زيادي به کنيا دارد. درحال حاضر چندين شرکت اسراييلي در کنيا مشغول فعاليتند و برخي مستشاران و کارشناسان نظامي اسراييلي هم در صفوف نيروهاي نظامي کنيا فعاليت مي‌کنند.
اوگاندا
روابط اوگاندا با اسراييل خيلي زود آغاز شد و در نتيجه شکل‌گيري اين روابط، اوگاندا در يک واکنش انتقادآميز در سال 1966 نسبت به دولت‌هاي مصر و سودان، آنان را به استفاده بيشتر از سهم‌شان در آب نيل متهم و بر حق خود در بهره‌گيري از آب و ساخت سد تأکيد کرد.
تانزانيا
تانزانيا از موقعيت استراتژيک بالايي در ساحل اقيانوس هند برخوردار است تا جايي که اين کشور را دروازه مهمي براي بسياري از کشورهاي آفريقايي ديگر قرار داده است. اسراييل در سال‌هاي گذشته نقش آشکاري در تحريک فرقه حاکم برضد مصر و دولت‌هاي عربي آفريقا داشته است. درحال حاضر هم همکاري‌هايي بين اسراييل و تانزانيا در عرصه آب و کشاورزي وجود دارد و اسراييل موافقت خود را براي سرمايه‌گذاري در ساخت 5 سد براي ذخيره‌سازي آب در تانزانيا و رواندا اعلام کرده است.
اريتره
اريتره در ساحل درياي سرخ از اهميت استراتژيک مناسبي برخوردار است و با تأثيرپذيري از اسراييل به حمايت از حرکت آزاديبخش سودان مي‌پردازد. اين کشور تأثير قابل توجهي در بحران دارفور دارد و سياست خصومت آميزي را در قبال حکومت سودان دنبال مي‌کند و هدف مشترک بين آن و اسراييل ايجاد حالتي از بي ثباتي در سودان و حمايت از محاصره بين‌المللي تحميل شده بر اين کشور است. درحال حاضر در اريتره بيش از 500 کارشناس و مستشار نظامي و فني اسراييلي فعاليت مي‌کنند.
رواندا و بوروندي
بخش خاصي از حوزه رود نيل تقريباً نصف مساحت بوروندي است و اين جمهوري با دولت رواندا دولت واحدي را تشکيل مي‌دادند که استعمار بين آن‌ها جدايي انداخت. نفوذ صهيونيستها در رواندا بسيار زياد است و اين کشور به "اسراييل منطقه درياچه‌ها" معروف است. اين دو کشور، کشورهاي کوچکي در کنار همسايه‌هاي بزرگند.
کونگو
"کونگوي دموکراتيک" دومين کشور حوزه رود نيل بعد از سودان از لحاظ مساحت به شمار مي‌آيد و بيشترين جمعيت اين منطقه را در خود جاي داده است. درياچه "موبوتو سيسي سيکو" نيز در اين کشور قرار دارد که اگر روي آن سدي احداث شود مي‌تواند سهم آب اوگاندا، سودان و مصر را افزايش دهد. اسراييل در تلاش خود براي نزديکي به اين کشور توانسته است افسراني را براي آموزش افسران و سربازان اين کشور به آن جا اعزام و نيز منافع مشترک اقتصادي را بين خود و کونگو ايجاد کند.
اين کتاب فرياد هشدار دهنده‌اي براي همه کساني است که به بحران آب در حوزه رود نيل اهميت مي‌دهند. بنابراين نويسنده در پايان مباحث خود اين سؤال را مطرح مي‌کند که آيا با وجود اين اطلاعات و رخدادها در حوزه رود نيل بايد آن را با شعار "توهم توطئه" ناديده بگيريم؟
کتاب "اسراييل در نيل" نوشته دکتر زبيده عطا را انتشارات "مکتبة الشروق الدولية"در قاهره در 184 صفحه به چاپ رسانده است.
